Τομ Ρόμπινς (ο άγγελός μου, ο διάβολός μου)

«…Το παντζάρι είναι το πιο μελαγχολικό ζαρζαβατικό, το πιο πρόθυμο να υποφέρει. Δεν μπορείς να βγάλεις αίμα στίβοντας ένα γογγύλι… Το παντζάρι είναι ο φονιάς που επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος. Το παντζάρι είναι ό,τι ακριβώς συμβαίνει στο κεράσι, όταν συνουσιάζεται μ’ ένα καρότο…».

 

Αυτό το απόσπασμα από το «Αρωμα του Ονείρου» νομίζω ότι περγράφει ακριβώς το τί σε περιμένει όταν πιάνεις ένα βιβλίο του Τομ Ρόμπινς στα χέρια σου. Πρόκειται ίσως για τον πιο ευρηματικό συγγραφέα που έχω διαβάσει. Τα βιβλία του σε κάνουν να παθαίνεις λύσσα, σε στέλνουν στην κόλαση και στον παράδεισο ταυτόχρονα, σε κάνουν να βγαίνεις έξω με τους πιο αγαπημένους σου φίλους και να προσποιείσαι ότι νυστάζεις, ότι έχεις να ξυπνήσεις πρωί για να τρέξεις σα ναρκομανής να συνεχίσεις το διάβασμα ως το πρωί. Ανεξάντλητος, με οργιώδη φαντασία και με ιδιάζουσες απόψεις (ίσως και με κάποια εμμονή αλλά κι αυτό γίνεται με τόσο στυλ που αρέσει), σε κρατάει δέσμιο και σε απελευθερώνει μόνο όταν τελειώσεις και την τελευταία σελίδα και παραδεχτείς ότι ο οργασμός είναι εγκεφαλική ενέργεια που προκαλείται μέσω της ανάγνωσης.

 

Μιλάμε για βιβλία διαμάντια. Για συγγραφέα που δεν κάνει κοιλιά. Αν ήταν ποδοσφαιριστής δε θα ήταν ποτέ ντεφορμέ, αν ήταν πιανίστας δε θα είχε ποτέ τρακ. Ακόμη και το τελευταίο του βιβλίο «Αγριόπαπιες πετούν ανάστροφα» (με μικρά γράμματα πάνω από τον τίτλο «τα μικρά κείμενα του Τομ Ρόμπινς»), ενώ αρχικά σε νευριάζει με τον καταφερτζή συγγραφέα να σου πουλάει ένα βιβλίο ως μυθιστόρημα (υποθέτεις εσύ με το φτωχό σου το μυαλό) ενώ στην ουσία πρόκειται για συλλογή κειμένων που έχει δημοσιεύσει κατά καιρούς σε περιοδικά, τελικά σε αναγκάζει να το διαβάσεις με την ίδια μανία που διαβάζονται όλα του τα βιβλία.

 

Ένας κριτικός κινηματογράφου είχε πει κάποτε για τον Αλ Πατσίνο «ακόμη κι αν τον βάλεις να τρώει πασατέμπο σε ένα παγκάκι, θα το κάνει έτσι ώστε να αξίζει το όσκαρ». Ο Τομ Ρόμπινς είναι ο Αλ Πατσίνο στη χώρα του μυθιστορήματος. Παραδίδει μαθήματα σε όλους αυτούς τους συγγραφείς που μας φέρνουν νύστα με τα τετριμένα στόρυ τους. Και, ακόμη κι αν τον βάλεις να γράψει τις κηδείες στις εφημερίδες, θα αξίζει να διαβαστεί.

 

Μια προσπάθεια για ταξινόμηση κατά σειρά προτίμσης (ξέρω ότι αποτελεί έκπληξη το «άρωμα του ονείρου» στη μόλις τρίτη θέση και ότι όλοι όσοι διαβάζουν Ρόμπινς θα με μισήσουν, αλλά είναι όλα τόσο υπέροχα που η σειρά παίζει έτσι κι αλλιώς μικρό ρόλο) :

1. Aγριεμένοι ανάπηροι επιστρέφουν από καυτά κλίματα

2. Τρυποκάρυδος

3. Το άρωμα του ονείρου

4. Ο χορός των εφτά πέπλων

5. Ακόμα και οι καουμπόισσες μελαγχολούν

6. Μισοκοιμισμένοι μες στις βατραχοπιτζάμες μας

7. Villa Incognito

8. Αμάντα – το κορίτσι της γης

9. Αγριόπαπιες πετούν ανάστροφα

 

Τα βιβλία κι οι περιλήψεις από το οπισθόφυλλο :

 

 

ΑΜΑΝΤΑ-ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΗΣ ΓΗΣ (1971)

Αφήστε τον εαυτό σας να ξεκινήσει για ένα μεγάλο,, παράξενο ταξίδι σ’ έναν άλλο τόπο και χρόνο, τότε που η ζωή ήταν ένα καρναβάλι, τότε που όλες μας οι μέρες ήταν χρυσαφένιες κι όλες μας οι νύχτες δροσίζονταν από την αύρα των φτερών της πεταλούδας. Φάτε ένα χοτ ντογκ, πιείτε λίγο χυμό, και προετοιμάστε το κάρμα σας γιατί όταν εμφανιστεί μέσα σε ένα κιβώτιο το σώμα του Ιησού Χριστού
(αυτοπροσώπως!), τα πράγματα θα γίνουν εξωφρενικά?Περάστε στο Λουκανικομάγαζο Προστασίας Αγρίων Ζώων » Λοχαγός Κέντρικ», και γνωρίστε:ΤΗΝ ΑΜΑΝΤΑ, ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΗΣ ΓΗΣ Αφοσιωμένη στις πεταλούδες, τη μαγεία, τα μανιτάρια και τις μοτοσικλέτες – προσωποποίηση της γλυκύτητας και ασυνήθιστη ιδιοκτήτρια ενός σόου ψύλλων.Τον ταξιδευτή Τζον Πολ Ζίλερ, ντυμένο με φτερά και προβιές, φανταστικό ντράμερ, εκκεντρικό ονειρευτή, καλλιτέχνη, μουσικό, υπέρτατο εραστή, και ιδιοκτήτη του Μον Κουλ, του απίθανου μπαμπουίνου. Τον Πλάκι Πούρσελ, καλόγερο μερικής απασχόλησης, παλαβό ολικής απασχόλησης. Τον Μαρξ Μάρβελους, πρώην επιστήμονα που φεύγει από μια τράπεζα εγκεφάλων και δεν πιστεύει στο μυστικισμό. Τον μικρό Θορ, παιδί μιας καταιγίδας. Τον σχεδόν Νορμάλ Τζίμι, τη Νιουκλίαρ Φίλις, τον Κεραυνό στις Καπνοδόχες, και τη Μαντάμ Ρόουζ Γκούντι.

 

 

ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΟΥΜΠΟΙΣΣΕΣ ΜΕΛΑΓΧΟΛΟΥΝ (1976)

Ένα ωραίο κορίτσι με τεράστιους αντίχειρες, τρομακτικούς αλλά και παράξενα γοητευτικούς. Ένας μεγιστάνας των καλλυντικών, ο οποίος αυτοαποκαλείται «κόμισσα». Ένα ράντζο με καουμπόισσες, που η ενασχόλησή τους με τα πιστόλια και τα γελάδια, δεν τις στερεί από τη θηλυκότητα τους. Κάθε άλλο
μάλιστα! Ένας ψευτο-ινδιάνος ερημίτης που λατρεύει τις γυναίκες και τους τηγανιτούς κροταλίες. Αλλά όχι μόνο αυτές οι ιδιόρρυθμες προσωπικότητες. Γύρω τους μαίνεται μια θύελλα ρηξικέλευθων ιδεών, ανθρώπων, γεγονότων, που βεβαιώνει ότι η πρωτοτυπία και το χιούμορ μπορούν ενίοτε να συνοδεύονται από βάθος σκέψης, και που αναδεικνύει τον Ρόμπινς σαν ένα από τους γοητευτικότερους συγγραφείς της εποχής μας.

 

 

Ο ΤΡΥΠΟΚΑΡΥΔΟΣ (1980)

Βγάζει περισσότερο γέλιο ανά σελίδα απ’ όσα χιλιόμετρα βγάζει ανά γαλόνι ένα ντάτσουν.» (CHICAGO SUN–TIMES) Ο «Τρυποκάρυδος» είναι ένα είδος ερωτικής ιστορίας που εκτυλίσσεται μέσα σε ένα πακέτο τσιγάρα Κάμελ. Αποκαλύπτει το σκοπό της σελήνης, εξηγεί τη διαφορά ανάμεσα στους κακοποιούς και τους παρανόμους, εξετάζει τη διαμάχη ανάμεσα στο δεσμευμένο σοσιαλιστή και το ρομαντικό ατομικιστή , ζωγραφίζει το πορτραίτο μιας σύγχρονης κοινωνίας με ζάπλουτους Άραβες, εξόριστους βασιλιάδες και εγκυμονούσες μαζορέτες. Τέλος, ασχολείται με τα μυστήρια των πυραμίδων.

 

 

ΤΟ ΑΡΩΜΑ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ (1984)

Το «Το Άρωμα του Ονείρου» είναι ένα έπος που αρχίζει στα δάση της αρχαία Βοημίας και δεν τελειώνει παρά απόψε, στις εννιά η ώρα το βράδυ (ώρα Παρισιού). Είναι ακόμη ένα περιπετειώδες μυθιστόρημα με ήρωα έναν επιστάτη που έχει χάσει ένα μπλε μπουκάλι. Ένα μπουκάλι πολύ παλιό που έχει χαραγμένη πάνω του την εικόνα ενός θεού με κέρατα τράγου. Αν το υγρό μέσα σ’ αυτό το μπουκάλι είναι πραγματικά η μυστική ουσία του σύμπαντος, όπως πιστεύουν μερικοί, θα πρέπει να βρεθεί γρήγορα, γιατί εξατμίζεται και έχουν απομείνει μόνο δύο σταγόνες.

 

 

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΕΦΤΑ ΠΕΠΛΩΝ (1990)

Ένας Άραβας κι ένας Εβραίος ανοίγουν μαζί εστιατόριο απέναντι στο κτίριο του ΟΗΕ.Ίσως να μοιάζει με ξεκίνημα ανέκδοτου, στην πραγματικότητα όμως είναι ο άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται το μυθιστόρημα του Τομ Ρόμπινς, ένα τολμηρό, αστείο κι ανησυχητικά προκλητικό βιβλίο, στο οποίο μια κονσέρβα φασόλια φιλοσοφεί, ένα κουταλάκι του γλυκού τα χάνει, μια νεαρή σερβιτόρα κυριαρχεί στο καλλιτεχνικό στερέωμα της Νέας Υόρκης κι ένας βίαιος οξυγονοκολλητής, που δεν σηκώνει πολλά, ανακαλύπτει τον χαμένο Θεό της Παλαιστίνης – ενώ όλες οι παραισθήσεις που εμπόδιζαν την ανθρωπότητα ν’αντικρίσει την αλήθεια σωριάζονται καταγής η μια μετά την άλλη σαν τα πέπλα της Σαλώμης.» Ο Χορός των Εφτά Πέπλων» είναι το πιο πολιτικό μυθιστόρημα του Ρόμπινς και ταυτόχρονα το πιο χιουμοριστικό.

 

ΜΙΣΟΚΟΙΜΙΣΜΕΝΟΙ ΜΕΣ ΣΤΙΣ ΒΑΤΡΑΧΟΠΙΤΖΑΜΕΣ ΜΑΣ (1994)

Όταν γίνεται το κραχ στο χρηματιστήριο Μεγάλη Πέμπτη, εσύ -μια φιλόδοξη αλλά όχι ιδιαίτερα αποτελεσματική ούτε απόλυτα ηθική νεαρή χρηματίστρια- είσαι σίγουρη πως το Παρασκευοσαββατοκύριακο που σε περιμένει θα είναι βγαλμένο κατευθείαν από την Κόλαση. Κακομοιρούλα μου που να ‘ξερες! Μην ξεχνάμε πως το μυθιστόρημα το έχει γράψει ο Τομ Ρόμπινς. Μέσα σ’ αυτό το μοιραίο τριήμερο, περνάς από τη μια δοκιμασία στην άλλη. Βρίσκεσαι αντιμέτωπη με πράγματα που κυμαίνονται από μυστηριώδεις αφρικάνικες τελετουργίες σε μυθικά αμφίβια, από πρωτόγνωρα χαρτιά ταρό στη βία των δρόμων. Το Παρασκευοσαββατοκύριακο δεν είναι βγαλμένο από την κόλαση, αλλά από το Σείριο, το άστρο του Σκύλου.Κι ώσπου να τελειώσει, το ολισθηρό μονοπάτι της μοίρας σου έχει αλλάξει χίλια πρόσωπα. Και σαν ένδειξη του πόσο παράξενα κι αλλόκοτα έχουν γίνει όλα, εσύ -πεζή, κυνική, ευερέθιστη- πιάνεις τον εαυτό σου να καταλαβαίνει απόλυτα τη φράση «Μισοκοιμισμένοι μες στις βατραχοπιτζάμες μας».

Στο «Μισοκοιμισμένοι μες στις βατραχοπιτζάμες μας» ο συγγραφέας εξερευνά καινούριους τόπους. Όπως πάντα,
όμως, ο πεζός του λόγος είναι αστείος, σοφός, προκλητικός, ερωτικός, λυρικός και λίγο ατίθασος.

 

ΑΓΡΙΕΜΕΝΟΙ ΑΝΑΠΗΡΟΙ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ ΑΠΟ ΚΑΥΤΑ ΚΛΙΜΑΤΑ (2000)

Στο «Άγριεμένοι Ανάπηροι Επιστρέφουν από Καυτά Κλίματα», το έβδομο και μεγαλύτερο μυθιστόρημά του, ο σοφός, πνευματώδης, και πάντα θαρραλέος Τομ Ρόμπινς φέρνει επί σκηνής τον πιο πολύπλοκο και συναρπαστικό χαρακτήρα που έχει δημιουργήσει. Ο Σουίτερς είναι μια αντίφαση για όλες τις εποχές: ένας αναρχικός που δουλεύει για την κυβέρνηση, ένας ειρηνιστής που κουβαλάει όπλο, ένας χορτοφάγος που τρώει σάλτσα από χοιρινό, ένας μάγος του κυβερνοχώρου που σιχένεται τα
κομπιούτερ, ένας χειμαρρώδης μπον βιβέρ που μπορεί ξαφνικά να γίνει ένας μυγιάγγιαχτος  σιχασιάρης, ένας άνθρωπος που αν και έχει μανία με τη διατήρηση της αθωότητας, καίγεται να ξεπαρθενέψει την ανήλικη ετεροθαλή αδελφή του (για να ερωτευθεί εξίσου παράφορα μια καλόγρια δέκα χρόνια μεγαλύτερή του). Παρόλα αυτά, ο Σουίτερς δεν έχει το παραμικρό στοιχείο αμφιταλάντευσης. Δεν κουβαλά απλώς πιστόλι. Είναι ο ίδιος ένα πιστόλι. Ακολουθώντας τον Σουίτερς καθώς γυρίζει τέσσερις ηπείρους με τα ενισχυμένα
τακούνια του, φλερτάροντας με τον έρωτα και τον κίνδυνο, ο Ρόμπινς εξερευνά, προκαλεί, χλευάζει και υμνεί όλες σχεδόν της πλευρές της ευμετάβλητης εποχής μας.

 

VILLA INCOGNITO (2003)

Φανταστείτε τρεις Αμερικανούς αγνοούμενους που προτίμησαν να παραμείνουν αγνοούμενοι, μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ. Φανταστείτε τέσσερις γενιές δυναμικών και όμορφων γυναικών που έχουν κάτι σαν μυστηριώδη σύνδεση με μια αλλόκοτη φιγούρα του ιαπωνικού φοκλόρ. Φανταστείτε τα αυτά (μην προσπαθήσετε καν να φανταστείτε την ιστορία αγάπης που αφηγείται ο συγγραφέας) και θα έχετε μια γεύση από το όγδοο και ίσως πιο καλογραμμένο μυθιστόρημα του Τομ Ρόμπινς -ένα έργο τόσο σύγχρονο όσο οι διεθνείς συγκρούσεις του καιρού μας.

 

 

ΑΓΡΙΟΠΑΠΙΕΣ ΠΕΤΟΥΝ ΑΝΑΣΤΡΟΦΑ (2005)
(Τα μικρά κείμενα του Τομ Ρόμπινς )

«Όπως πάντα, ο λόγος του Ρόμπινς είναι αστείος, σοφός προκλητικός, ερωτικός, λυρικός και ατίθασος. Οι παλιοί του αναγνώστες θα ενθουσιαστούν, οι καινούργιοι θα μείνουν κατάπληκτοι».
Τα μικρά κείμενα του Ρόμπινς άλλοτε υμνούν το ροκ των Doors, άλλοτε αποπολιτικοποιούν την Γκουέρνικα του Πικάσο, άλλοτε θρηνούν για το ανγκστ της σύγχρονης λογοτεχνίας και άλλοτε τους τρέχουν τα σάλια για ένα σάντουιτς με ντομάτα ή ένα είδος γυναίκας, της «σερβιτόρας-ιδιοφυϊας». Συχνά έχουν τα χαρακτηριστικά που βρίσκουμε στα μυθιστορήματά του: ευφάνταστο πνεύμα, μια εύθυμη αναιδή αδιαφορία για τις συμβάσεις, έναν γλυκά πρόστυχο ερωτισμό, μυστικιστική και έντονα παρατηρητική ματιά και απέραντη αγάπη για τη γλώσσα.

 

Β for Beer (θα κυκλοφορήσει το Φεβρουάριο του 2009)

Συμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για έναν ύμνο στη μπύρα, στα παιδιά και στα κοσμικά μυστήρια, μόνο 100 σελίδων, αλλά, όπως και να το κάνουμε, αναμένεται με αγωνία.